Wysokość odsetek za zwłokę od zaległości składkowych

Płatnik składek, dokonując wpłaty po terminie płatności, powinien doliczyć do niej odsetki za zwłokę. Jeżeli nie uwzględni odsetek za zwłokę, wpłata zostanie rozliczona proporcjonalnie na pokrycie kwoty zaległych składek oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości z tytułu składek do kwoty odsetek za zwłokę. W konsekwencji na koncie płatnika w ZUS pozostanie niedopłata składek (zadłużenie). Tak wynika z § 6 ust. 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek... (Dz. U. nr 78, poz. 465 ze zm.).

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o sus od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.).

Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Aktualnie wynosi 8% kwoty zaległości w stosunku rocznym.

Obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę stosuje się w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:

• złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji,
   
• zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Tak stanowi obowiązujący od 1 stycznia 2016 r. przepis art. 56a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, wprowadzony ustawą z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa... (Dz. U. poz. 1649 z późn. zm.).

Do 31 grudnia 2015 r. obniżoną stawkę odsetek za zwłokę do zaległości podatkowych, z tym że w wysokości 75% stawki odsetek za zwłokę, stosowało się w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej.

Zgodnie z art. 19 ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa..., do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się przepisy dotyczące obniżenia stawki odsetek za zwłokę, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r. Przy czym złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji może nastąpić bez uzasadnienia przyczyn korekty. Co jednak istotne, do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę, pod warunkiem złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa..., czyli w terminie do 30 czerwca 2016 r. i zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Zwracamy uwagę! Obniżonej stawki odsetek za zwłokę nie stosuje się w przypadku korekty deklaracji:

• złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej,
   
• dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.

Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 4 stycznia 2016 r. w sprawie stawek odsetek za zwłokę zostało ogłoszone w Monitorze Polskim z dnia 8 stycznia 2016 r., pod poz. 20.

Wobec powołanych regulacji, w razie opłacania składek ZUS po terminie należy doliczyć odsetki za zwłokę w wysokości 8% kwoty zaległości w stosunku rocznym. Płatnik składek może też skorzystać z uprawnienia do opłacenia odsetek za zwłokę w obniżonej wysokości - 50% podstawowej stawki odsetek za zwłokę - w przypadku zaległości składkowych powstałych po 31 grudnia 2015 r. w wyniku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji i zapłaty w całości zaległości składkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Natomiast do zaległości składkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r. płatnik może zastosować obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75% podstawowej stawki odsetek za zwłokę w razie złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji (naszym zdaniem już bez uzasadnienia przyczyn korekty) i zapłaty zaległości składkowych w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Biorąc pod uwagę przepis art. 19 ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa... w związku z art. 23 ust. 1 ustawy o sus, do tych zaległości może również zastosować obniżoną stawkę odsetek (50% podstawowej stawki) w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji w terminie do 30 czerwca 2016 r. i zapłaty zaległości składkowych w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. O potwierdzenie naszego stanowiska wystąpiliśmy do ZUS.

Powyższe dotyczy korekty deklaracji złożonej przez płatnika z własnej inicjatywy (a nie w wyniku zawiadomienia ZUS lub przeprowadzonej przez ZUS kontroli).

Przypominamy, że odsetki za zwłokę nalicza się:

• od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności składek,
   
• do dnia, włącznie z tym dniem, zapłaty składek.

Płatnik składek opłaca składki ZUS za dany miesiąc do 15. dnia następnego miesiąca. Składki za październik 2015 r. powinien opłacić do 16 listopada 2015 r. (15 listopada 2015 r. przypadał w niedzielę, a zatem zgodnie z art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej, w związku z art. 31 ustawy o sus termin zapłaty został przesunięty na dzień następny).

Ze względu na trudną sytuację finansową składki za ten miesiąc opłacił 21 grudnia 2015 r. Opłacając zaległe składki powinien doliczyć odsetki za zwłokę licząc od 17 listopada do 21 grudnia 2015 r. włącznie.

Odsetki za zwłokę są naliczane według wzoru określonego przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek... (Dz. U. nr 165, poz. 1373 z późn. zm.).

Kalkulator odsetek od zaległości podatkowych i składkowych dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Podlegają one zaokrągleniu do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych - art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej.