Gazeta Podatkowa nr 5 (1776) z dnia 18.01.2021

Korzystanie z małego ZUS w 2021 r.

W ramach tzw. małego ZUS w 2021 r. składki społeczne mogą opłacać przedsiębiorcy, których roczny przychód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w 2020 r. nie przekroczył kwoty 120.000 zł. Jeśli przedsiębiorca nie prowadził działalności gospodarczej przez cały ubiegły rok, ale nie mniej niż 60 dni kalendarzowych, wówczas limit tego przychodu ulega obniżeniu.

Zmniejszenie limitu

Roczny limit przychodu, od którego zależy prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w niższej wysokości, może być zmniejszony. Tak będzie w przypadku, gdy przedsiębiorca rozpoczął, zakończył lub zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej w ciągu poprzedniego roku kalendarzowego. Wówczas dzieli się kwotę 120.000 zł przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku kalendarzowym i mnoży przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia firmy w poprzednim roku kalendarzowym, a otrzymany wynik zaokrągla się do pełnych groszy zgodnie z zasadą matematyczną.

Należy zwrócić uwagę, że rok 2020 był rokiem przestępnym i liczył 366 dni. Dlatego zmniejszając roczny limit przychodu za ubiegły rok, jako liczbę dni kalendarzowych należy przyjąć 366.

Liczba dni prowadzenia działalności odpowiada liczbie dni, w której przedsiębiorca podlegał z tego tytułu w poprzednim roku ubezpieczeniom społecznym lub zdrowotnemu, więc nie należy uwzględniać w niej liczby dni, w których przedsiębiorca wprawdzie prowadził działalność gospodarczą, ale podlegał ubezpieczeniu w KRUS albo za granicą. Z kolei powinien uwzględnić liczbę dni, w których korzystał z tzw. ulgi na start.

Jak ustalić podstawę wymiaru?

Jeśli przedsiębiorca spełnia warunki określone w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.), powinien najpierw ustalić przeciętny miesięczny dochód uzyskany z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym według określonego wzoru (patrz ramka) i otrzymany wynik zaokrąglić do pełnych groszy w górę zgodnie z zasadą matematyczną. Należy pamiętać, że jeżeli składki społeczne przedsiębiorcy korzystającego z małego ZUS (oraz osób z nim współpracujących) zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, to wtedy roczny dochód z działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym powiększa się o kwoty tych składek zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Następnie należy pomnożyć przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez współczynnik wynoszący 0,5.

Jeżeli w poprzednim roku kalendarzowym w stosunku do przedsiębiorcy miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i nie korzystał on ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT, przez roczny:

1) przychód z działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym należy rozumieć wartość sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.), czyli odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT - bez kwoty tego podatku,

2) dochód z działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym należy rozumieć roczny przychód z działalności gospodarczej w rozumieniu pkt 1, pomnożony przez współczynnik 0,5.

Z kolei u osób, do których w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, przez roczny dochód z działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym należy rozumieć roczny przychód z działalności gospodarczej pomnożony przez współczynnik 0,5.

Uwaga na limity!

Po ustaleniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zgodnie z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przedsiębiorca powinien sprawdzić, czy nie przekracza ona górnego i dolnego limitu. Podstawa wymiaru tych składek w ramach małego ZUS nie może bowiem być:

• wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (w 2021 r. - 3.155,40 zł),
• niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2021 r. - nie niższa niż 840 zł).

Jeśli ustalona przez przedsiębiorcę podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyniesie np. 812 zł, wtedy najniższą obowiązującą go podstawą wymiaru składek społecznych będzie wysokość dolnego limitu, czyli 840 zł.