Gazeta Podatkowa nr 73 (1114) z dnia 11.09.2014

"Dyscyplinarka" nie przekreśla prawa do emerytury

Pracownik, któremu pozostało niespełna pół roku do ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, w ostatnim czasie nadużywa alkoholu. Coraz częściej zdarzają mu się kilkudniowe nieusprawiedliwione nieobecności w pracy, a już dwa razy musieliśmy odesłać go do domu, gdyż był pod wpływem alkoholu. Nie możemy tolerować takiego zachowania, dlatego też zamierzamy zwolnić go dyscyplinarnie. Czy mamy taką możliwość i czy taka forma rozwiązania stosunku pracy może wpłynąć na jego uprawnienia do emerytury?

Pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego (jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku), przysługuje szczególna ochrona zatrudnienia. Polega ona na zakazie wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę w okresie ochronnym (art. 39 Kodeksu pracy - Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Tym samym możliwość rozwiązania umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym, a więc bez zachowania okresu wypowiedzenia, znajduje się poza zakresem regulacji ochronnej z art. 39 K.p. Ta bowiem dotyczy tylko rozwiązania stosunku pracy w trybie wypowiedzenia, a nie natychmiastowym.

Należy nadmienić, że jednym z uzasadnionych powodów zwolnienia dyscyplinarnego jest nadużywanie alkoholu przez pracownika w miejscu pracy lub stawienie się do pracy pod wpływem alkoholu. Pracodawca musi mieć jednak na uwadze graniczny termin na dokonanie dyscyplinarki. Złożenie oświadczenia o rozwiązaniu umowy w tym trybie musi nastąpić w ciągu miesiąca od uzyskania przez pracodawcę informacji o zachowaniu (lub zaniechaniu) pracownika uzasadniającym dyscyplinarne zwolnienie (art. 52 § 2 K.p.).

Przez uzyskanie informacji przez pracodawcę rozumie się przy tym nie tylko sytuację, w której to sam pracodawca bezpośrednio wchodzi w posiadanie takiej informacji. Dotyczy to również uzyskania jej przez inne osoby, które zarządzają zakładem pracy w imieniu pracodawcy lub są przez niego upoważnione do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy.

Jeżeli warunek dotyczący terminu będzie zachowany, w omawianej sytuacji pracodawca będzie mógł rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracownika.

Taka forma rozwiązania stosunku pracy nie wpłynie na uprawnienia pracownika do emerytury.

Z treści pytania wynika, iż mężczyzna, o którym mowa, urodził się po 31 grudnia 1948 r. (ostatni panowie z tego rocznika urodzeni w grudniu 1948 r. przewidziany dla nich powszechny wiek emerytalny, wynoszący 65 lat i 4 miesiące, ukończyli bowiem już w kwietniu br.), a tym samym nabędzie uprawnienia do powszechnej emerytury już na nowych zasadach. Oznacza to, że nie będzie od niego wymagany określony staż pracy, tak jak w przypadku emerytur przyznawanych na starych zasadach.

Bez znaczenia jest również sposób, w jaki ustaje ostatnie zatrudnienie. Po ukończeniu przewidzianego dla tego ubezpieczonego powszechnego wieku emerytalnego, określonego w art. 24 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 r. nr 1440 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną, otrzyma on (na swój wniosek) powszechną emeryturę, nawet jeśli legitymuje się bardzo krótkim stażem pracy.

Kalkulator wieku emerytalnego znajduje się w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Rozwiązanie umowy o pracę tuż przed przejściem na emeryturę (co w omawianym przypadku, z uwagi na zastosowany tryb zwolnienia, jest dopuszczalne) może jednak mieć wpływ na wysokość należnego świadczenia, zwłaszcza wówczas, gdy zwolnionemu z pracy nie uda się już podjąć żadnej innej działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia ubezpieczeniem społecznym.

Po pierwsze dlatego, że emerytura obliczana na nowych zasadach stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Podstawę obliczenia emerytury natomiast stanowi kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS. Utrata zatrudnienia, a tym samym tytułu ubezpieczenia, spowoduje brak składek, które mogłyby zwiększyć przyszłą emeryturę.

Po drugie, jeśli pracownik na obecną chwilę legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym krótszym niż 25 lat, a przysługująca mu emerytura okaże się bardzo niska, nie będzie mógł liczyć na przyznanie świadczenia w najniższej gwarantowanej kwocie, dopóki nie "dopracuje" brakującego do tych 25 lat okresu (art. 87 ustawy emerytalnej). A to, ze względu na jego wiek, może okazać się bardzo trudne albo wręcz niemożliwe.