Gazeta Podatkowa nr 72 (1634) z dnia 9.09.2019

Zasady ustalania i wnoszenia przez podmiot zatrudniający wpłat na rachunek PPK

Z początkiem lipca 2019 r. największe przedsiębiorstwa objęte zostały przepisami w zakresie Pracowniczych Planów Kapitałowych. Chodzi tu o podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób, według stanu ustalonego na dzień 31 grudnia 2018 r. Wdrożenie PPK wiąże się z koniecznością regulowania wpłat na rachunki osób zatrudnionych. W jaki sposób podmiot zatrudniający powinien ustalać i wnosić wpłaty?

Źródła wpłat dokonywanych na PPK

Rachunek PPK osoby zatrudnionej zasilany będzie z trzech źródeł. Wpłaty dokonywane będą przez:

• osobę zatrudnioną,
   
• podmiot zatrudniający,
   
• państwo.

Podmiot zatrudniający jest obowiązany do obliczenia i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej finansowanych przez ten podmiot oraz do obliczenia, pobrania od uczestnika PPK i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej wpłat finansowanych przez uczestnika PPK.

Wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający są obliczane, a wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są obliczane i pobierane od uczestnika PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający.

Maksymalny limit wpłat i dopłat możliwych do dokonania na wszystkie rachunki PPK uczestnika PPK wynosi w danym roku kalendarzowym równowartość w złotych kwoty 50.000 dolarów amerykańskich, według średniego kursu ogłaszanego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień 31 grudnia roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy. Po przekroczeniu tego limitu dalsze wpłaty i dopłaty na rachunek PPK uczestnika PPK nie będą dokonywane.

Wpłata pracownika

Podstawowa wpłata osoby zatrudnionej ustalona została na poziomie 2% wynagrodzenia brutto. Jako wynagrodzenie traktować należy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.), bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Poza tym, w przypadku osób, których wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2019 r. jest to kwota 2.700 zł) wpłata podstawowa może zostać obniżona nawet do 0,5% wynagrodzenia. Decyzję w tym zakresie podejmuje osoba zatrudniona. W takiej sytuacji pracodawca wpłaty własne wnosi w kwocie normalnej - obniżenie mu nie przysługuje (przykład 1).

Uczestnik PPK może też zadeklarować wpłatę dodatkową w wysokości do 2% wynagrodzenia brutto. Jej konkretną wysokość samodzielnie określa w deklaracji składanej pracodawcy.

Wpłata pracodawcy

Wpłata podstawowa finansowana przez podmiot zatrudniający wynosi 1,5% wynagrodzenia brutto pracownika.

Podmiot zatrudniający może zadeklarować w umowie o zarządzanie PPK dokonywanie wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5% wynagrodzenia brutto. Wysokość tej wpłaty nie musi być jednakowa dla wszystkich pracowników. Wpłata dodatkowa może być różnicowana ze względu na długość okresu zatrudnienia w podmiocie zatrudniającym albo na podstawie postanowień regulaminu wynagrodzeń lub układu zbiorowego pracy obowiązujących w podmiocie zatrudniającym. Określając zasady różnicowania wpłat dodatkowych, pracodawca musi także pamiętać o zakazie dyskryminacji w zatrudnieniu. Chodzi o to, aby zastosowane przez niego kryteria nie były dyskryminujące, np. nie może zostać przyjęte, że pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy będzie przysługiwała wpłata dodatkowa w wysokości 1%, a pozostałym pracownikom w wysokości 2%.

Zatrudniający może zmienić wysokość wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z jej dokonywania w formie zmiany umowy o zarządzanie PPK. Wówczas zmieniona wysokość wpłaty dodatkowej obowiązywać będzie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano zmiany.

Dopłaty od państwa

Pracownik otrzyma także ze środków Funduszu Pracy tzw. wpłatę powitalną. Wyniesie ona 250 zł. Będzie przysługiwała uczestnikowi PPK, w imieniu i na rzecz którego zawarta zostanie w danym kwartale lub w kwartale poprzednim umowa o prowadzenie PPK i który przez co najmniej 3 pełne miesiące jest uczestnikiem, jeżeli za miesiące te dokonane zostaną na rachunek PPK wpłaty podstawowe finansowane przez uczestnika. Będzie ona ewidencjonowana na tym rachunku w terminie 30 dni po zakończeniu kwartału, o którym mowa wyżej.

Dodatkowo można uzyskać dopłatę roczną w wysokości 240 zł. Aby ją otrzymać, kwota wpłat podstawowych i dodatkowych finansowanych przez podmiot zatrudniający oraz uczestnika PPK w danym roku kalendarzowym będzie musiała być równa co najmniej kwocie wpłat podstawowych należnych od kwoty stanowiącej 6-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku. Limit wpłat będzie niższy w przypadku uczestników, którzy dokonują obniżonych wpłat - wynosić będzie co najmniej 25% kwoty wpłat podstawowych należnych od kwoty stanowiącej 6-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku. Dopłata roczna nie będzie przysługiwać gdy:

• pracodawca nie odprowadza wpłat do PPK za pracownika ze względu na jego uczestnictwo w PPE,
   
• uczestnik PPK w którymkolwiek miesiącu, w którym wysokość wpłat podstawowych finansowanych przez niego wynosiła mniej niż 2% jego wynagrodzenia, osiągał łączne miesięczne wynagrodzenie ze wszystkich źródeł przekraczające kwotę odpowiadającą 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia,
   
• uczestnik PPK po ukończeniu 60. roku życia rozpoczął dokonywanie wypłaty środków zgromadzonych na jego rachunku PPK.

Kalkulator obliczania wpłat do PPK dostępny jest w serwisie kalkulatory.gofin.pl.

Termin dokonywania wpłat

Wpłaty wnoszone na rachunek PPK osoby zatrudnionej powinny być dokonywane w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostaną obliczone i pobrane.

Moment rozpoczęcia wnoszenia wpłat zależy od terminu zawarcia umów. Zatrudniający, podlegający przepisom ustawy o PPK od dnia 1 lipca 2019 r., umowę o zarządzanie PPK powinni zawrzeć najpóźniej do 25 października 2019 r., zaś umowy o prowadzenie PPK dla uczestników najpóźniej do 12 listopada 2019 r.

Oznacza to, że najwcześniejsze wpłaty w ramach PPK dla osób zatrudnionych, w imieniu i na rzecz których zostaną zawarte umowy o prowadzenie PPK w lipcu 2019 r. i którym po ich zawarciu jeszcze w lipcu 2019 r. zostało wypłacone wynagrodzenie, podmiot zatrudniający musiał obliczyć w terminie wypłaty wynagrodzenia i odprowadzić na rachunek PPK w okresie od 1 do 15 sierpnia 2019 r. Gdy pierwsze wynagrodzenie po zawarciu umowy o PPK zostało wypłacone dopiero w sierpniu 2019 r., termin dokonania wpłat do PPK ulega odpowiedniemu przesunięciu o 1 miesiąc. Najpóźniejsze wpłaty do PPK dokonane zostaną dla osób zatrudnionych, w imieniu i na rzecz których zostaną zawarte umowy o prowadzenie PPK w listopadzie 2019 r., i którym po ich zawarciu w listopadzie 2019 r. zostanie wypłacone wynagrodzenie. Wówczas wpłaty trzeba będzie obliczyć w terminie wypłaty wynagrodzenia i odprowadzić na rachunek PPK najpóźniej w okresie od 1 do 15 grudnia 2019 r. Analogicznie jeżeli pierwsze wynagrodzenie po zawarciu umowy o PPK zostanie wypłacone dopiero w grudniu 2019 r., termin dokonania wpłat do PPK ulegnie przesunięciu (przykład 2).

Opodatkowanie i oskładkowanie wpłat

Podmiot zatrudniający oblicza wpłaty do PPK finansowane przez siebie w terminie wypłaty wynagrodzenia, a faktycznie dokonuje ich zapłaty do wybranej instytucji finansowej w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone. Zatem pojawiły się wątpliwości, czy przychód ten powstanie w miesiącu obliczenia wpłaty, czy też w miesiącu jej zapłaty do wybranej instytucji finansowej. Kwestię tę wyjaśniło Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 1 lipca 2019 r., stanowiącego odpowiedź na zapytanie naszego Wydawnictwa. Resort wskazał, że: "(...) Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o PPK podmiot zatrudniający jest obowiązany do obliczenia i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej finansowanych przez ten podmiot oraz do obliczenia, pobrania od uczestnika PPK i dokonania wpłat do wybranej instytucji finansowej wpłat finansowanych przez uczestnika PPK.

Wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający są obliczane, a wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są obliczane i pobierane od uczestnika PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający (art. 28 ust. 3 ustawy o PPK).

Co do zasady, wpłaty realizowane przez podmiot zatrudniający (zarówno finansowane przez ten podmiot, jak i pobrane od uczestnika PPK) dokonywane są w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane (art. 28 ust. 4 ustawy o PPK).

Jak wynika z regulacji ustawy o PPK, podmiot zatrudniający dokonuje wpłaty na rachunek uczestnika w PPK w miesiącu następującym po miesiącu, w którym została obliczona.

Przechodząc na grunt przepisów podatkowych należy wskazać, że stosownie do postanowień art. 11 ust. 1 ustawy (...) o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm. - przyp. red.), zwanej dalej »ustawą PIT«, przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wpłaty podstawowe i dodatkowe dokonywane przez podmiot zatrudniający, finansowane z jego środków, na rachunek pracownika w pracowniczym planie kapitałowym, stanowią dla pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy PIT, w związku z otrzymaniem nieodpłatnego świadczenia.

Zatem przychód pracownika z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia w związku z jego uczestnictwem w PPK powstaje w miesiącu, w którym podmiot zatrudniający dokonał wpłat (sfinansowanych z jego środków) na rachunek pracownika w PPK. (...)".

Oznacza to, że przychód pracownika z tytułu sfinansowanej przez podmiot zatrudniający wpłaty do PPK wystąpi w miesiącu, w którym zatrudniający obliczoną wcześniej wpłatę uiści do wybranej instytucji finansowej.

Poza tym, wpłaty na PPK finansowane przez podmiot zatrudniający nie będą wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia wysokości obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W konsekwencji, wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający nie będą stanowić również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe, wypadkowe oraz zdrowotne. Nie będą tym samym podlegały wliczeniu przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku m.in. dla ubezpieczonych będących pracownikami oraz zleceniobiorcami.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. poz. 2215 ze zm.)