Praktyczne sposoby rozliczania opłat środowiskowych

Do końca marca br. podmioty korzystające ze środowiska muszą dokonać stosownych rozliczeń w tym zakresie za rok 2016. Dokonywanie wyliczeń należnych opłat przysparza niektórym wielu problemów. Obowiązuje tutaj bowiem system ich samonaliczania.

Opłaty za spaliny z aut

Najbardziej powszechną opłatą środowiskową jest opłata z tytułu wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza ze spalania paliw przez środki transportu.

Do jej ponoszenia zobowiązany jest podmiot, na który wystawione są faktury za benzynę, gaz, olej napędowy, gaz propan-butan czy biodiesel. Tym samym bez znaczenia jest czy auto stanowi własność przedsiębiorcy, czy jest np. leasingowane, bądź stanowi własność pracownika.

Dokonując stosownych wyliczeń należy zastosować stawki zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. z 2015 r. poz. 1875 ze zm.).

Przy wyliczaniu opłaty za spaliny z aut pojawia się podstawowy problem, bowiem stawki opłat podane są za megagram, a benzynę, olej czy gaz tankuje się w litrach i to one podawane są na fakturach. Aby dokonać przeliczenia zatankowanego w litrach paliwa na Mg (tony), należy znać gęstość paliw. Tym samym zużycie paliwa wyrażone w jednostce objętości przelicza się na jednostkę masy uwzględniając, że gęstość:

benzyny silnikowej wynosi 0,755 kg/l,
gazu płynnego propan-butan wynosi 0,5 kg/l,
sprężonego gazu ziemnego wynosi 0,74 kg/m³,
oleju napędowego wynosi 0,84 kg/l,
biodiesla wynosi 0,84 kg/l.

Wyliczenia opłaty trzeba dokonać na podstawie posiadanych informacji. Konieczne jest w tym celu wyliczenie wielkości wprowadzonego ładunku zanieczyszczeń. Opłata ta stanowi iloczyn wielkości wprowadzonego ładunku i obowiązującej w danym roku stawki jednostkowej:

Op = E × st

gdzie:

Op	-	należna opłata [w zł],
E	-	wielkość wprowadzonego ładunku (wielkość emisji) w okresie rozliczeniowym,
st	-	stawka jednostkowa obowiązująca w danym okresie rozliczeniowym.

Kalkulator opłat środowiskowych z tytułu wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza ze spalania przez środki transportu dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Opłata za emisje

Opłatę za wprowadzanie ładunku gazów lub pyłów do powietrza na podstawie czasu pracy instalacji i wskaźnika emisji substancji wylicza się z zastosowaniem wzoru:

E = T × W_emisji

gdzie:

E	-	wielkość emisji [w kg],
T		czas pracy źródła [h],
W_emisji	-	wskaźnik emisji [kg/h lub mg/h].

Na podstawie emisji wylicza się opłatę za wprowadzane gazy i pyły powstające w wyniku procesu spawania. Niestety w obowiązujących przepisach brak jest stawek opłat za prowadzenie procesu spawania i technik pokrewnych, zatem wysokość opłaty ustala się na podstawie obliczonych ilości substancji uwalnianych do powietrza. Przykładowo przy spawaniu łukiem elektrycznym opłata za emisje powinna obejmować:

podstawowe substancje gazowe powstające w łuku elektrycznym, to jest tlenki azotu oraz tlenek węgla,
pył wraz z zawartymi w nim metalami,
gazy osłonowe.

Opłatę na podstawie emisji wylicza się też np. w przypadku wózków widłowych. Wówczas wysokość opłaty należy określić na podstawie wielkości emisji poszczególnych zanieczyszczeń emitowanych przez silnik pojazdu (dwutlenek siarki, dwutlenek węgla, metan, ołów, podtlenek azotu, pyły i sadza, tlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory alifatyczne i ich pochodne, węglowodory pierścieniowe, aromatyczne i ich pochodne). Dokonuje się tego na podstawie własnych ustaleń, w szczególności: pomiarów, informacji producenta silnika.

Przykładowe wzory do wyliczania opłat środowiskowych

Opłata z tytułu wprowadzania wód chłodniczych

Opłata = ilość wprowadzonej wody chłodniczej w dam³* × stawka jednostkowa**

*	1 dam³ = 1.000 m³
**	stawka jednostkowa zależna jest od temperatury wprowadzanych wód chłodniczych

W razie wprowadzenia wód chłodniczych do jezior jednostkowa stawka ulega podwojeniu.

Opłata za pobór wody podziemnej

Opłata = V × S × w

gdzie:

V	-	ilość pobranej wody na określone zapotrzebowanie [m³]
S	-	jednostkowa stawka opłaty przyjęta dla danego zapotrzebowania [zł/m³]
w	-	współczynnik różnicujący zależny od sposobu uzdatniania wody:
		2	-	jeżeli woda nie podlegała żadnym procesom uzdatniania bądź woda podlegała wyłącznie dezynfekcji lub demineralizacji albo innym procesom niżej niewymienionym
		1,25	-	odżelazianie i utlenianie
		1	-	odmanganianie
		0,5	-	usuwanie amoniaku, koagulacja domieszek, adsorpacja
		0,3	-	usuwanie azotanów lub metali ciężkich

Opłata za pobór wody powierzchniowej

Opłata = V × S × w × r

gdzie:

V	-	ilość pobranej wody powierzchniowej na określony cel [m³]
S	-	jednostkowa stawka opłat [zł/m³]
w	-	współczynnik różnicujący dla wody zależny od sposobu uzdatniania:
		2,8	-	woda nieuzdatniana bądź uzdatniana przez cedzenie na sitach bądź poprzez usuwanie z niej zawiesin bez stosowania chemicznych środków wspomagających lub też woda uzdatniana za pomocą innych procesów niżej niewymienionych
		2	-	woda podlega filtracji pospiesznej lub jest ujmowana za pomocą urządzeń infiltracyjnych
		1	-	woda podlega procesom koagulacji domieszek i flokulacji albo filtracji powolnej lub procesom odżelaziania i odmanganiania w przypadku wody z ujęć infiltracyjnych
		0,6	-	woda podlega procesom membranowym, wymiany jonowej, utleniania ozonem lub innymi utleniaczami i sorpcji na węglu aktywnym lub samej sorpcji na węglu aktywnym
r	-	współczynnik różnicujący zależny od obszarów działania Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej

Przykład

Okres:	rok 2016
Rodzaj silnika:	silnik w pojeździe samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 Mg zarejestrowany po raz pierwszy po dniu 30.09.2009 r. z dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań EURO 5
Rodzaj paliwa:	olej napędowy
Ilość spalonego paliwa:	24.000 l
Ilość spalonego paliwa w Mg:	20,16 Mg
Stawka jednostkowa opłaty:	6,04 zł/Mg
Opłata:	121,77 zł

Opłata wyniosła 121,77 zł, zatem nie ma obowiązku jej wpłaty. Nie wnosi się bowiem opłat z tytułu wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, poboru wód oraz składowania odpadów, których roczna wysokość nie przekracza 800 zł.